WP8: พื้นที่ในเครื่องหายไปไหน? Other คืออะไร? แล้วจะทำยังไงกันดี? ปฐมบท

---

ปัญหาหนักอกอีกอย่างนึง (อ่า... ขึ้นต้นมาก็ปัญหาอีกแล้ว... เดี๋ยวคราวหน้าผมจะเขียนเรื่องดีๆมั่ง เดี๋ยวคนเข้าใจว่า WP8 มีแต่ข้อเสีย - -') ของผู้ใช้งาน Windows Phone 8 คือ...

เนื้อที่ในโทรศัพท์ตรู...หายไปไหน!!!

สำหรับผู้ใช้งาน WP8 รุ่นที่มาพร้อมกับหน่วยความจำในเครื่องเยอะๆ คงไม่มีปัญหากันเท่าไหร่ (เหรอ? ผมก็เดาๆเอา) แต่สำหรับคนที่ใช้ WP8 รุ่นเล็กลงมาหน่อย ที่มาพร้อมกับเนื้อที่ในตัวเครื่องน้อยไปนิด (เช่น HTC 8s เป็นต้น) หลังจากใช้งานมาได้สักระยะหนึ่ง ก็จะได้อุทานประโยคด้านบนกันทั่วหน้าครับ...

ผมเลยลองรวบรวมข้อมูลจากหลายๆที่เกี่ยวกับเจ้าเนื้อที่ที่หายไปแบบไร้สาเหตุ และวิธีเบื้องต้นสำหรับการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าสำหรับเพื่อนๆที่เจอปัญหาเนื้อที่ในโทรศัพท์โดนเวนคืนครับ

Other... 

ถ้าเราเข้าไปดูในหน้าจอที่แสดงรายละเอียดเกี่ยวกับพื้นที่การใช้งานของเครื่อง WP8 ของเรา (ไปที่ Settings --> Phone Storage แล้วกดที่แถบแสดงเนื้อที่อีกทีเพื่อดูรายละเอียด
เราก็จะเห็นว่า เนื้อที่ของโทรศัพท์ของเรา ถูกใช้งานไปกับอะไรบ้าง.... แล้วเราก็จะเจอเจ้า Other ครับ

เจ้า Other คืออะไร ทำไมมันใช้งานพื้นที่ในโทรศัพท์ของเราเยอะจัง?
เจ้า Other คืออะไรที่ไม่สามารถจัดหมวดหมู่ได้ครับ (เค้าถึงเอามันมาไว้รวมๆกันแล้วเรียกว่า Other) ซึ่งเจ้า Other เนี่ยประกอบไปด้วยหลายๆอย่างรวมๆกันเลยครับ เช่น
- Thumbnail ของ Album cover ของเพลงเรา
- Cache ของโปรแกรมต่างๆ ทั้ง IE และ Maps, รูปและข้อมูลใน people hub, ไฟล์ขยะต่างๆ
- ไฟล์สำหรับการติดตั้ง app บางส่วนที่เหลือจากการดาวน์โหลดจาก Store
- พื้นที่ที่ถูกจอง (Reserve) โดยบางโปรแกรม นอกเหนือจากที่ถูกนับรวมใน "App"

ซึ่งจากทั้งหมดทั้งมวลเหล่านี้เลยทำให้เจ้า Other สามารถขยายขนาดของมันได้ตามเวลาที่เราใช้งานโทรศัพท์ครับ ยิ่งเล่นมาก Sync ข้อมูลหลายที่ ไฟล์เพลงมาก ไฟล์หนังมาก โหลดแอพเยอะมาก เจ้า other ก็จะโตมากตามกันไป
ตัวอย่างเครื่องผมตอนนี้ผมใช้งานพื้นที่ไป 5.8 GB และเป็นเจ้า Other ซะ 1.29 GB... 20% กันเลยทีเดียว

แล้วจะทำยังไง? Other มันจะเต็มพื้นที่โทรศัพท์รึเปล่า?

ตามข้อมูลของ MS Community นะครับ เค้าก็วิเคราะห์ (ย้ำว่าวิเคราะห์ครับ เพราะ MS ไม่ได้แถลงอย่างเป็นทางการ แต่ผู้เชี่ยวชาญหรือโปรแกรมเมอร์ใน Community นั้นเค้าวิเคราะห์กันมา) กันว่า เจ้า other เนี่ยมันไม่ขยายจนเต็มหรอกครับ
เพราะในตอนเริ่มต้น ถ้าเครื่องเรามีพื้นที่ว่างเยอะ ระบบจะมองพื้นที่ว่างตรงนั้นเป็นเหมือนหน่วยความจำสำรอง ทำให้ระบบจองพื้นที่ตรงนั้นเอาไว้เพิ่มประสิทธิภาพ (แคชข้อมูลเอาไว้เยอะๆ เวลาใช้งานจะได้เร็ว) แต่พอเราใช้งานพื้นที่โทรศัพท์เราเพิ่มขึ้น (เช่นลงแอพเพิ่ม ลงเกมส์เพิ่ม) ระบบก็จะเริ่มคลายพื้นที่ที่มันจองหรือ Reserve เอาไว้ออกมาทีละนิดๆ แต่ก็ไม่ได้คืนมาเยอะจนรู้สึกได้ในทีเดียวนะครับ

ข่าวดีคือ จากข้อมูลจากหลายๆท่านใน MS Community บอกว่า ส่วนมากเจ้า Other จะมีขนาดประมาณไม่เกิน เฉลี่ยที่ 2-3 GB หรืออาจมากกว่านี้นิดหน่อย (แต่ผมเห็นในบอร์ดของไทย มีท่านนึงมี Other ถึง 5GB กว่าๆเลยทีเดียว) Update 28 Feb 2013: ตอนนี้มีบางท่านที่มีไฟล์ Others เกือบ 10GB แล้วครับ
แต่ข่าวร้ายคือ 2-3 GB ที่ว่านั่นคือ ทั้งหมดที่มีของ HTC 8s เลยครับ

ถ้าอย่างนั้น ก็ปล่อยไปเรื่อยๆ เจ้า Other มันจะลดลงเองหมดใช่หรือไม่?

คำตอบคือ ใช่และไม่ใช่ครับ เพราะเจ้า Other อย่างที่บอกไป มันคือที่รวมของหลายๆอย่าง พื้นที่ที่ระบบจอง (Reserve) เอาไว้ก็แค่ส่วนหนึ่ง แต่เป็นส่วนที่จะลดและเพิ่มเองตาม Logic ของระบบ
แต่สำหรับพื้นที่ส่วนอื่นๆอย่างพวกไฟล์ขยะ หรือไฟล์ตอนติดตั้ง รวมถึง History ต่างๆไม่ได้ถูกลบไปเองตามกาลเวลา เพราะฉะนั้นถึงเราได้พื้นที่คืนมาส่วนนึง เราก็ยังจะเสียพื้นที่ให้กับเจ้า Other ไปอยู่ดี
ตัวอย่างที่มีคนทดสอบกันมาใน Microsoft Community ตามรูปด้านล่างเลยครับ
(Credit: คุณ Siniar จาก Microsoft Community ครับ)

ตัวอย่างการติดตั้งและลบไฟล์เกมส์ในเครื่อง WP8

จากตัวอย่าง จะเห็นได้ชัดเจนพอสมควรว่าขนาดของไฟล์ที่เราดาวน์โหลดมาจาก Store นั้น ไม่ใช่ขนาดของไฟล์ที่จะถูกติดตั้งบนเครื่องของเราครับ
จะเห็นว่า เกมส์อย่าง NFS ที่เราโหลดมาจาก Store ด้วยขนาดแค่ 154MB นั้น พอจะติดตั้งจริงๆ ต้องใช้เนื้อที่ถึง 155+216 = 371MB??  หรือเกมส์เล็กๆอย่าง Angry bird ก็ยังต้องใช้เนื้อที่ทั้งหมดถึง 75 MB (ทั้งนี้ ยังไม่รวม cache ต่างๆ หรือการซื้ออะไรอย่างอื่นเพิ่มทีหลังนะครับ)

แต่ที่หนักกว่านั้นคือ ถึงแม้เราจะลบไฟล์เกมส์นั้นๆออกจากเครื่องของเราแล้ว แม้พื้นที่ที่เคยถูกใช้ไปจะถูกลบไปแล้ว แต่พื้นที่ใน Other ก็ยังคงค้างอยู่อย่างนั้นอยู่ดี... แถมเหลือเยอะซะด้วย...

หมายความว่า ในเวลานี้ ถ้าเรายิ่งดาวน์โหลดแอพเยอะและบ่อย Other ของเราจะมีขนาดใหญ่โตมโหระทึกเลยทีเดียวครับ แต่อย่างที่บอกครับว่ามันไม่น่าจะโตเกิน 4GB (Update 28 Feb 2013: ตอนนี้มีบางท่านที่มีไฟล์ Others เกือบ 10GB แล้วครับ)

สรุปสั้นๆ คือ Other เป็นความตั้งใจ ของ MS ที่จะทำให้ระบบทำงานได้เร็ว โดยเอาพื้นที่ที่(คิดว่า)ว่างอยู่ในเครื่องมาใช้ให้เกิดประโยชน์ เพียงแต่ยังให้ผลไม่ค่อยดี หรือที่เรียกกันบ้านๆว่า Bug ครับ
ทางแก้ที่เป็นรูปธรรมอย่างเดียวคือ รอ MS ออกอัพเดทเพื่อแก้ปัญหานี้ หรือรอให้มีแอพสำหรับการเคลียร์ข้อมูลใน Other ในเร็ววัน..

Updated on 28 Feb 2013: ตอนนี้มีรายงานว่า หลายๆท่านเริ่มได้พื้นที่ส่วน Others คืนเองบ้างแล้ว แต่หลายๆท่านก็ยังไม่ได้คืนนะครับ ซึ่งการได้พื้นที่ส่วนนั้นคืนมา ก็ยังไม่มีหลักการที่แน่นอน แต่คนที่พื้นที่ Others ลดลงต่างบอกตรงกันว่า ก็ใช้งานไปตามปกตินั่นแหละครับ แล้วมันก็ลดลงเอง เหมือนกับว่าระบบทำงานตามหลักการที่ Microsoft วางเอาไว้คือระบบจะคืนพื้นที่ส่วน Others ให้เองเมื่อต้องการใช้งาน  เพียงแต่ยังไม่ได้คืนให้ทุกคน ทุกเคสเท่านั้นเองครับ (ยินดีกับท่านที่เริ่มได้คืนมาบ้างแล้วด้วยนะครับ)

ส่วนตัวผมคิดว่า Logic แบบนี้ก็แปลกพิลึกเหมือนกัน ผมไม่ใช่โปรแกรมเมอร์ แต่ผมก็รู้สึกว่ามันแปลก และหลายๆคนก็ไม่เห็นด้วยซึ่งก็มีเสียงเรียกร้องไปที่ MS แล้ว ก็ได้แต่หวังว่าทาง MS จะฟังเสียงจากผู้ใช้งานและรีบปรับแก้ตรงจุดนี้ครับ เพราะมีผู้ใช้ไม่น้อยเหมือนกันที่เลือก WP รุ่นเล็กอย่าง HTC 8s ที่มีเนื้อที่ภายในแค่ 4GB แต่เหลือใช้จริงๆแค่ 2GB เพราะ OS ก็ใช้ไป 2GB แล้ว...
เช่นเดียวกับที่น่าจะเจอปัญหาเช่นกันคือ Nokia Lumia 620 และ 820 ที่มีเนื้อที่ภายใน 8GB และจะเหลือให้ใช้จริงประมาณ 6GB เท่านั้นเอง...

ใครสนใจลงชื่อโหวตให้ MS แก้ไขในจุดนี้เร็วๆ ก็ลงชื่อกันได้ที่นี่นะครับ: Store apps & attachments on external storage (microSD)
หรือใครอยากอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องนี้ เชิญได้ที่นี่ครับ: What is "Other" under Storage?

อา.. ยาวอีกแล้ว.. 

แต่ครับ แต่... สำหรับผู้ใช้งาน WP8 ที่สามารถเพิ่ม SD Card ได้ (HTC 8s, Lumia 820, 620) ผมเจอวิธีที่จะช่วยให้ท่านสามารถพื้นที่ในเครื่องโทรศัพท์ของท่านได้อย่างดียิ่งขึ้น ใน Entry ต่อไปครับ